بر اساس نامهای که روزنامه فایننشیال تایمز آلمان منتشر کرد، لهستان درخواست کمک یارانهای را به منظور استقلال بیشتر از گاز تحویلی روسیه مطرح کرده است.
دونالد تاسک، نخستوزیر لهستان در نامهای به خوزه مانوئل باروسو، رییس کمیسیون اروپا نوشت: «سیاست انرژی اتحادیه اروپا باید ابزاری را در اختیار داشته باشد که امکان مقابله با چالشها را بدهد، چالشهایی که به واسطه بحران در جنوب قفقاز به شکل کامل مشخص شد.»
تاسک همچنین این مطلب را یادآور شد که جنگ گرجستان حتی در کشورهایی مانند آلمان، فرانسه یا ایتالیا که دوستان سنتی روسیه محسوب میشوند، بیاعتمادی به رهبری مسکو را افزایش داده است. روسای این کشور و دولتها در اجلاس فوقالعاده خود در ابتدای ماه سپتامبر در این باره به توافق رسیدند که در اجلاس عادی هفته آینده خود درباره به نتیجه رساندن امنیت تامین انرژی رایزنی کنند.
لهستان دو درخواست مشخص را مطرح کرده است تا به واسطه آن آسیبپذیریاش را در صورت توقف تحویل گاز از سوی روسیه کاهش دهد. بر این اساس تعهد به همبستگی باید سریعتر ابراز شود. تاکنون تعهد کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای امدادرسانی اضطراری به هم زمانی اجرایی میشد که 20 درصد واردات از یک کشور ثالث در سراسر اتحادیه اروپا در فصل زمستان برای دستکم هشت هفته به خطر افتاده باشد. لهستان اکنون خواستار آن است که این تعهد زمانی حالت اجرایی به خود بگیرد که 50 درصد تحویلها به هر کشور برای چهار هفته به خطر افتاده باشد.
در پشت این درخواست محاسبهای ساده نهفته است، به طوری که اگر روسیه تحویل انرژی به لهستان را به طور کامل به حال تعلیق در آورد، معادل 20 درصد تحویل گاز روسیه به اتحادیه اروپا نخواهد بود. لهستان که فقط گاز خود را از روسیه تامین میکند، هیچ حقی برای بهرهگیری از همبستگی اتحادیه اروپا نخواهد داشت. سه کشور حوزه بالتیک هم همین وضع را خواهند داشت.
علاوه بر این، لهستان خواستار تهیه پیشنویسی درباره «متنوعسازی راهبردی» کشورهای تولیدکننده انرژی است. در این نامه که تاسک برای نیکلا سارکوزی، رییس جمهور فرانسه و رییس دورهای شورای اروپا و هانس گرت پوترینگ، رییس پارلمان اتحادیه اروپا هم ارسال کرده، آمده است: «تحولات اخیر در قفقاز جنوبی ثابت کرد که تحویل مواد خام و گاز از منبعی در خارج اتحادیه اروپا نباید بیش از 30 درصد مصرف داخلی اتحادیه اروپا را تامین کند.» ضرورت سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری برای احداث خطوط لوله جدید و دیگر زیرساختهای انرژی باید در همان ظرفی چیده شوند که دیگر پروژههای زیرساختی اتحادیه اروپا قرار دارند.
تاسک روز پنجشنبه با سارکوزی و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان درباره طرحهای صحبت کرد. ریاست فرانسوی شورای اروپا ظاهرا مشغول بررسی این تقاضاست. در پیشنویس بیانیه اجلاس سران هفته آینده بر موضوع تامین امنیت انرژی و متنوعسازی کشورهای تولیدکننده تاکید شده است. در یکی از ضمایم این بیانیه ریاست شورا از دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواستار تدوین «ساز و کاری» شده است که در آن هر یک از کشورهای عضو به واسطه دریافت کمکهای اضطراری نفت و گاز از دیگر کشورهای عضو این اتحادیه «حاشیه امن» به دست آورد.
هنوز مشخص نیست که آیا تاسک خواهد توانست تقاضاهایش را پیش ببرد یا خیر. آلمان به طرحهای تعهد همبستگی و متنوعسازی انرژی بدبینانه مینگرد. در برلین گفته میشود کنسرسیومهای انرژی میلیاردها دلار برای ذخیره گاز پرداخت کردهاند. به همین خاطر از این ذخایر نباید در چارچوب ساز و کار همبستگی اتحادیه اروپا استفاده شود.